pasif ve aktif ne demek?

"Bir eylemin yapıldığı kişi ya da nesnenin eylemle ilişkisi" olarak tanımlayabileceğimiz pasif ve aktif kavramları, dilbilgisinde sıklıkla kullanılan kavramlardır.

Pasif, bir eylemin doğrudan nesne üzerinde gerçekleştirildiği yapıdır. Bu tür cümlelerde, eylemin gerçekleştirildiği nesne cümlenin başında ya da sonunda yer alır. Pasif cümlelerde, eylemi gerçekleştiren özne önemsiz hale gelir. Örneğin:

• "Meyve sepeti dolu." (Aktif)
• "Sepet meyve ile dolduruldu." (Pasif)

Aktif ise, bir eylemin doğrudan eylemi gerçekleştiren kişi ya da nesne tarafından yapıldığı yapıdır. Bu tür cümlelerde, eylemi gerçekleştiren özne ön plandadır ve cümlede yer alır. Örneğin:

• "Ayşe elma yiyor." (Aktif)
• "Elma Ayşe tarafından yeniyor." (Pasif)

Aktif ve pasif, genellikle anlatım amacı veya konuşma durumuna bağlı olarak tercih edilen dil yapılarıdır. Aktif yapılar, eylemi gerçekleştiren kişiyi ve nesneyi vurgulamak ve cümleyi daha doğal kılmak için kullanılırken, pasif yapılar ise eylemin nesnenin üzerinde önemli olduğu durumlar için tercih edilir. Aktif yapının daha sık kullanıldığı bir dilbilgisi kuralı olarak kabul edilir.